Rineke Hollemans

Noorderes 12

9407 TH Assen

T: 0592 311 507

rinekehollemans@home.nl

www.houtsnede.nl / De houtsnede website van Nederland...

Wat is grafiek?

Hoogdruk - houtsneden, houtgravures, linosneden en drukken van karton of steen.

Hoogdruk in zijn simpelste vorm is de oudste techniek, computergrafiek de jongste. Deze veelzijdige techniek (van zegels en rubberstempels tot houtsneden en houtgravures, van linosneden tot afdrukken van karton of steen) bestaat al meer dan 2000 jaar, in Europa sedert ca 1400.

De hogere gedeelten van de beelddrager worden ingeinkt, in contact gebracht met het papier en aangedrukt met handkracht of op een pers. Goedkoop of duur hout, geschept papier of krantenpapier, de mogelijkheden zijn legio. Veel uitrusting is er niet voor nodig: een tafel om aan te werken, een mes, een rubber rol voor de inkt en een houten pollepel om het papier aan te drukken of af te wrijven volstaan.

Diepdruk - etsen, gravures, aquatinten en mezzotint.

In de 15e eeuw ontstond de techniek van de diepdruk, waaronder etsen, gravures, aquatinten en mezzotint vallen. Hier wordt de voorstelling juist verdiept in de plaat gegraveerd of gesneden en geetst. De plaat wordt na het ininkten en verwijderen van overtollige inkt in contact gebracht met het papier, dat de inkt uit de groeven trekt. Anders dan bij hoogdruk is voor diepdruk altijd een pers nodig.

Vlakdruk - litho of steendruk.

De nog weer jongere vlakdruktechniek- bijvoorbeeld de litho of steendruk - is uitgevonden rond 1800 en berust op het principe dat vet en vocht elkaar wederzijds afstoten. Met vet krijt of kalksteen wordt de voorstelling getekend op een gegreinde (geruwde) beelddrager van steen, zink of aluminium. Deze plaat of steen wordt afwisselend gevocht met water en ingeinkt met vette inkt, waarna de voorstelling met behulp van een pers met grote druk op het papier wordt overgebracht. Bij de diepdruk en hoogdruk komt de drukinkt in de lagere respectievelijk hogere delen van de drukvorm te zitten, bij lithografie wordt de drukinkt op het vlak van de steen aangebracht: vandaar de term vlakdruk.

Volgende pagina